Wat is trauma?

In ons leven hebben we fijne en leuke momenten, maar ook lastige, vervelende en nare ervaringen. Dat is onderdeel van het dagelijkse leven. Meestal verdwijnen die vervelende herinneringen aan die ervaringen ook weer uit je geheugen. Maar soms blijft een ervaring hangen in je hoofd en in je lichaam. Je kunt het niet vergeten en verwerken. Als je last blijft houden van een ervaring, dan heeft het een langdurige impact op je levenskwaliteit.

Een onverwerkte gebeurtenis

Een trauma is een onverwerkte gebeurtenis vanuit het verleden, zoals een ongeluk, of aangevallen worden door een hond, het overlijden van een belangrijk persoon, seksueel misbruik of geweld. Het zijn allemaal overweldigende gebeurtenissen. Het kan aanvoelen als onzichtbare pijn, een wond in je hart of in je binnenwereld. Het is niet te zien aan de buitenkant, maar je voelt het wel. De gebeurtenis blijft voor vervelende gevoelens en stress zorgen. Het kan zijn dat je angstig of emotioneel bent, de gebeurtenis herbeleeft of er erg veel aan moet denken of nachtmerries hebt.

Angstreacties blijven komen

Door de gedachtes die je hebt aan de herinnering blijft je lichaam met angstreacties reageren alsof de gebeurtenis in het hier en nu zich afspeelt. Je lichaam en brein vertalen deze gedachte als gevaar en dit zorgt voor zowel een emotionele- als  een stressreactie. Als je deze reacties hebt, of als je sterk emotioneel reageert op een relatief eenvoudige gebeurtenis is er waarschijnlijk sprake van een trauma.

Welke soorten trauma’s zijn er?

Er zijn verschillende soorten trauma’s. Deze onderscheiden zich van elkaar omdat ze een andere oorzaak hebben. Er is een onderscheid tussen een enkelvoudig, een meervoudig en een complex trauma.

·      Enkelvoudig trauma

Wanneer je een enkelvoudig trauma hebt, heeft het trauma één duidelijk aanwijsbare aanleiding. Namelijk een opzichzelfstaand moment in je verleden dat jou psychisch heeft beschadigd. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan een ongeluk of het overlijden van een dierbare.

·      Meervoudig of complex trauma

Is er sprake van een meervoudig of een complex trauma? Dan gaat het om een trauma dat zich heeft opgebouwd als gevolg van een reeks opeenvolgende traumatische ervaringen. Denk aan steeds terugkerend misbruik of jarenlang gepest worden. Een complex trauma zorgt voor verschillende type klachten. Je kunt ook last hebben van een angststoornis en een laag zelfbeeld.

Complexe posttraumatische stressstoornis (PTSS) ontstaat bijvoorbeeld wanneer je slachtoffer bent geweest van een vroegkinderlijk trauma. Bij een vroegkinderlijk trauma heb je het trauma opgelopen in je jeugd. Bijvoorbeeld omdat er sprake was van seksueel misbruik, mishandeling, geweld of verwaarlozing.

Wanneer treden de klachten na een overweldigende gebeurtenis?

De gevolgen en het wel of niet direct optreden van psychische of lichamelijke klachten van een trauma zijn verschillend per persoon. In sommige gevallen heb je direct na het meemaken van een heftige gebeurtenis last van angstgevoelens en zit je niet lekker in je vel. Je klachten treden dan meteen op. De kans bestaat ook dat ze na een tijdje weer overgaan, wanneer je de gebeurtenis hebt verwerkt. 

Maar het kan ook zijn dat je in eerste instantie niet direct klachten opmerkt na een schokkende gebeurtenis. De klachten komen nog. Een stressstoornis als gevolg van een trauma kan namelijk ook weken of maanden later nog optreden. En in sommige gevallen duurt het zelfs jaren voordat de klachten ontstaan.

Je klachten

Ontstaan je klachten meteen of kort na de overweldigende gebeurtenis? En zijn ze na een aantal weken weer over? Dan noemen we dat een acute stressstoornis. Duurt het langer voordat je klachten krijgt? En blijven ze vervolgens ook langdurig aanwezig? Dan spreken we van posttraumatische stress, ofwel PTSS.